Son baharda

Son baharda (1909) Müəllif: Hüseyn Cavid

Həmşirəzadəm için

Kədərli, sisli bir aqşamdı, ağlıyordu səma;
Bütün üfüqləri sarmışdı möhtəriz, məhcub
Bulutlar... iştə o matəmnisar dəmdə bana,
Uzatdı dəsti-qəza pək acıqlı bir məktub.

O bir kitabeyi-məqbərdi, eyləyincə nəzər,
Gözüm qarardı, təəssürlə münfəil, məbhut.
Düşündüm, ağladım artıq o şəb sabahə qədər,
Gözümdə dalğalanıb durdu süslü bir tabut.

Sənin o nuri-təbəssüm saçan dodaqlarını,
O nazlı çöhrəni andıqca tirə oldu xəyal.
İnanmaq istəmiyordum ki, gül yanaqlarını
Əcəl xəzan kibi çöksün də eyləsin pamal.

Yazıq!.. O yaşda kim ümid edər ki, böylə, sənin
Bahari-hüsnün olur zib hicləgahi-ədəm?
Doquz yaşında umulmaz bir iftiraqi-həzin!
Əcəb şükufeyi-sevdamisin? Nəsin? Bilməm...

Niçin, niçin solu verdin, zavallı Məsuməm?
Yaraşmıyor o kəfən duşi-nazəninində!
Nədir o çini-müəbbəd, quzum, cəbinində?
Bu kainatə nədən küsdün, ey mələk, bilməm!?

Nədən həyatə gücəndin? Bilinmiyor səbəbi;
Xudamı gördü səzavar qürb rəhmətinə?
Kitabi-hüsnünü bir şer naşinidə kibi,
Oqur-oqur, doyamazdım onun səbahətinə.

Anar o dəmləri bən şimdi müztərib, düşkün,
Kamali-yəslə tiflanə ahü zar edərim.
Səninlə, baq, sənin alami-həsrətinlə bu gün,
Ənini-matəmə bənzər bütün nəşidələrim.

Gözümdə şimdi cihan bir sərabi-giryənümud...
Bütün təbiəti sarmaqda bir məlalü kədər;
Sevimli, tazə çiçəklər olub xəzanalud
O hüsni-naimi-cavidə sanki matəm edər.

Yarın sənin kibi onlar da həp sönüb bitəcək,
Bu gündən iştə o solğun, vərəmli çöhrələri,
Yarınki levheyi-matəmgüzini ərz edərək,
Deyir ki, hər fərəhin var sonunda bir kədəri.

Əvət, gözəl mələyim! Hər səfa ələmlə bitər;
Bu bir lətifeyi-qüdrət, bu bir həqiqətdir.
Fəqət bahari-şəbabında bir şükufeyi-tər,
Açılmadan saralıb solsa, mütləqa acınır.

Bu nüktə, iştə, budur ruhumu müəzzib edən,
Düşündürən bəni ancaq bu... yoqsa inləyərək,
Sönən həyati-bəşər sadə bir təhəvvüldən,
Bir inqilabi-həzindən ibarət olsa gərək...