Bilməm nə görürdür bizim oğlan oxumaqdan?!

Bilməm nə görübdür bizim oğlan oxumaqda?! (1906)
Müəllif: Mirzə Ələkbər Sabir

Bu şeir "Molla Nəsrəddin" jurnalının 1906-cı ilin 16 iyununa olan buraxılışıda çap olunub.

Bilməm nə görübdür bizim oğlan oxumaqda?!
               Dəng oldu qulağım!
Jurnal, qəzetə, hərzəvi hədyan oxumaqda
               İncəldi uşağım!
Əqlin aparıb bəs ki, baxır gündə qərayə,
               Ya Rəb, nə həmaqət,
Söz etməz əsər, çarə qalib imdi duayə,
               Tədbir elə, övrət!
Lənət sənə, ifritə, sənindir bu cəhalət.
               Etdin nə vəyanət!
Səndən törənibdir bizim evdə belə bidət,
               Ey mayeyi- hiylət!
Dutsun çörəyim gözlərinin ağü qarasın,
               Ey həmsəri- bədxah!
Haşa, oda yaxmaz ana istəkli balasın,
               Kəssin səni Allah!
Bu tifli oxutmaqlığa etdin məni tərgib,
               Hər eylədin iğva.
İmdi nədi fikrin? İşimiz oldu bu tərkib,
               Yox çarəsi əsla.
Heyhat ki, tədbir ola da xanəxərabə,
               Zail olub əqli.
Dərsə, qəzetə, məktəbə, jurnalə, kitabə
               Mail olub əqli.
Yıxdın evimi, eylədin övladımı zaye,
               İş keşdi məhəldən.
Mən anlamıram elm nədir, ya ki sənaye,
                bu əməldən!
İstərdim o da mən kimi bir hörmətə çatsın,
               Dünyadə dolansın;
Ta qol gücünə malik olub şöhrətə çatsın,
               Azadə dolansın;
Bir vəqtidir imdi ki, olub Rüstəmi- dövran,
               Bir ad qazanaydı;
Qarətlər edib ta ki, tapaydı sərü saman,
               Bir şey də qanaydı.
Puç eylədin, övrət, bu gözəl, sadə cəvani!
               Dilbilməz oğul, vay!
Rəngi saralıb, qalmıyıb əsla yarı cani,
               Bir gülməz oğul, vay!
Ax, naxələf oğlum, nə çətin məşqə düşübsən,
               Ey kaş, usanaydın!
Quidurluğa yox, elmə tərəf eşqə düşübsən,
               Bu qübhü qanaydın!
Ey nuri- düçeşmim, oxumaqdan həzər eylə,
               Saləh vələd ol, gəl!
At min, hünər öyrəş, məni də bəxtəvər eylə,
               bələd ol , gəl!
Bəsdir oxudun, az qala canın tələf oldu,
               Bu kardan əl çək!
Yazmaq, oxumaq başına əngəl- kələf oldu,
               Əşardan əl çək!
Min elm oxuyub söz biləsən hörmətin olmaz
               Bu dari- cəhanda;
Söz bəhrinə gövhər olasan qiymətin olmaz
                bu zəmanda.
Yox, yox, baxıram fikrinə, səndən oğul olmaz,
               Canın bəcəhənnəm!
Mırt- mırt oxumaqdan, kişi, bir qan ki, pul olmaz!
                dəmadəm,
                elm fərahəm,
               Ol qüssəyə həmdəm;
Ömrün olacaq kəm,
Düşmən sənə aləm!..

Mənbə

Mirzə Ələkbər Sabir, Hophopnamə. Bakı, "Turan" nəşrlər evi, 2002. səh. 20-21