Mişkatu-l-ənvar/Məslək yolçularına şadlıq xəbəri

Mişkatu-l-ənvar. Məslək yolçularına şadlıq xəbəri
Müəllif: Abbasqulu ağa Bakıxanov

Sakit durma, ey sərgəştə konul işə başla sən,
Dunya və din matəmini saxla belə vaxt ikən.
Sərxoş ikən huşyarlıqdan dəm vurursan nə ucun,
Butpərəstkən dindarlıqdan dəm vurursan, nə ucun?
Pay umursan qapısından məhrəm bilib hər kəsi,
Quzğunlardan istəyirsən sən bir huma kolgəsi.
Zənn edirsən ki, filankəs səni dilşad edəcək,
Ya da qəmdən, işgəncədən səni azad edəcək.
Bilmirsən ki, onun dərdi səndən də laəlacdır,
Bu dəbdəbə, şohrətilə o, səndən də mohtacdır.
Oz başının hayındadır, gucsuz qalmış cahanda,
Başqasına nə cur komək gostərəcək bu anda.
Get Qurandan oxu yenə sidqi-dillə bir ayə,
Bəlkə ≪malik≫ ayəsindən duşə sənə bir sayə.
Odur hakim nə istəsə edər, hokmu rəvandır,
Padşahı gəda etmək onun ucun asandır.
Təmsil
Sən olsan da aciz, kuskun, zəif, gucsuz, xaksar,
Vucudunda lakin vardır: iradə hər ixtiyar.
Xaliq sənə bəxş etmişsə gorən goz və əl-ayaq,
Bu nemətdən istifadə etməlisən bir sayaq.
Acizliyə biganədir, o qudrətli, qadir şah,
De ki, xalqa sən ozunsən arxa, pənah, umidgah.
Oz mulkundən o hər kimə yer verərsə hormətlə,
Onun başı səmalara yuksələcək şohrətlə.
Sonsuz qudrət sahibidir, əlcatmazdır bu cəlal,
Lutfu hədsiz, mərhəməti sonsuz, hokmu bizəval.
Kam istəyən bəndəsinə deyər: İstə, verim mən,
Butun dunya pay almada onun nemət bəhrindən.
Hər kəs doğru bir urəklə dua etsə basəvab,
Huzurunda şubhəsiz ki, dərhal olar mustəcab.
Bu sozləri yazan zaman xəyal catdı dadıma,
İt haqqında bir əhvalat gəlib duşdu yadıma.
Hekayət
Ev sahibi oz itini dam ustundə bağlardı,
Onu daim bağlı qapı arxasında saxlardı.
Bir həftə ac, susuz qaldı orda yazıq it nacar,
Gunduz fəqan qoparardı, gecələri ahu zar.
Gunlər kecdi, qalmadı hec onda, quvvət, guc daha,
İtə olan bu zulmlər xoş gəlmədi allaha.
İtə başqa carə yoxdu qapı bağlı, ev zindan,
Rəhm eylədi ona bağlı qapıları acdıran.
Qəzadan bir alov duşdu ev alışdı subh erkən,
Qapı yandı, it də xilas oldu olum cəngindən.
Əfsus olsun elə nəfsə, o alcaqdır itdən də,
Guzəranı pərişandır duşub mohkəm kəməndə.
Nə naləsi əsərlidir, nə duası mustəcab,
Əməlləri tərsinədir, gunahları bihesab.
Dərgahından alar bir pay hər hunərli, hunərsiz,
Ozlərisə qalar daim macəradan xəbərsiz.
Haqqın boyuk kərəmindən məhrum qalmaq yararmı?
Kərimlərin paxıllarla nisbətləri de varmı?
Qudsi, mutləq sənə addan, şan-şohrətdən fayda yox.
Tale kuskun, bəxtin zəbun, səadət yox, nalə cox
Bir cazibə istə qudsi aləmdən ey Qudsi zar,
Ta istəyin təxəllusə uyğun gəlsin aşikar.
İndi belə olsan əgər sən nəfsinə qul, yenə,
Yəqin bil ki, dərman olmaz urəyinin dərdinə.